می خواستم حرف دل مردم را بزنم
سینمای ایران این روزها شاهد اکران دو فیلم از یک فیلم ساز می باشد. فیلم آقای الف که اولین فیلم سه بعدی سینمای ایران لقب گرفته و دیگری تلفن همراه رئیس جمهور که با تاخیری یک ساله در آستانه انتخابات رنگ پرده را به خود دید. اما این اکران هم زمان فارغ از تمام بدقولی ها در زمان وعده داده شده، خوش شانسی برای عطشانی تلقی می شود و ما را برای رویارویی با شور و شعف و خوشحالی از فیلمساز جوان آماده می کرد، در حالی که خلاف این احساس در وی دیده شد. فرصت را غنیمت شمرده تا با او و شاهین نجومی بازیگر فیلم که ما را همراهی نمود، گفت و گویی داشته باشیم، تا شاید در این بین علت این دلخوری را با وجود فراهم شدن چنین موقعیت خوبی، از کارگردان جویا شویم.
چه دلایلی باعث شد تا به ساخت فیم سینمایی سه بعدی که تا به امروز تجربه نشده بود سوق پیدا کنید؟
در زمان کار در فیلم شش نفر زیر باران چند سکانس را به صورت آزمایشی و شکل سه بعدی فیلم برداری کردیم. پس از آن متوجه شدم که از نظر فنی توانایی ساخت یک فیلم سه بعدی را داریم و با وجود مشکلات فراوان از جمله مشکل مالی و با علم به این که اصولا اولین ها در ایران همیشه با معضلاتی مواجه هستند و وقتی فردی قصد اجرا کردن کار جدید را دارد معمولا گاردهایی پیش روی اوقرار دارد، اما سعی شد تا قدم اول را خیلی بزرگ برنداریم که سنگ بزرگ علامت نزدن باشد و فقط نشان دهیم که توانایی سه بعدی سازی و این تکنولوژی را در ایران داریم که خدارا شکر به سرانجام رساندیم.
مراحل ساخت آقای الف با توجه به به کارگیری این فناوری چه مدت طول کشید؟ مسلما کار تولید آن متفاوت با دیگر فیلم هاست. حدود یک سال و نیم صرف تحقیقات و انواع تست ها شد. فکر می کنم به صورت جدی سه ماه پیش تولید و یک ماه و نیم فیلم برداری صورت گرفت. همه اتفاقات فیلم اعم از انتخاب دوربین، فیلم بردار،…..آزمون و خطا بود، در واقع همه کارهایی که می کردیم آزمایش بود تا از صحت آن اطمینان یابیم. در این مدت در چند مقطع بازیگران فیلم دعوت و با آن ها گفتگو شد و به دلیل طولانی شدن تست ها، بازیگران مجبور بودند در پروژه ای دیگر حاضر شوند و ما آن ها را از دست داده و در نهایت به این چیدمان رسیدیم.
فیلم نامه متناسب با سه بعدی بودن فیلم انتخاب و به نگارش درآمد؟
وقتی چنین تصمیمی گرفته شد، این فیلم نامه به چند دلیل انتخاب شد از جمله این که از نظر من کار تولیدی مقرون به صرفه محسوب می شد، به فرهنگ ما نزدیک بود و در نهایت برگرفته از یک آیه قرآن نیز است. فردی که قرار شد روی سه بعدی بودن کار کند، نظراتی داشت و طبق آن ۳،۴ بار فیلم نامه شخم اساسی خورد. سکانس ها و شرایط داستان دگرگون شد . فکر می کنم حدود ۶ بار از زمانی که تکنسین سه بعدی مستقر شد، فیلم نامه مختص سه بعدی بازنویسی شد.
آیا به فیلم نامه ای دیگر که امکان روایت داستانی با این قالب سه بعدی داشته باشد فکر کردید؟
این سوال را بسیاری از من می پرسند. این فیلم اولین کار سه بعدی سینمایی است، مثل فیلم دختر لر که اولین بود. ما منکر ضعف ها و نقص های احتمالی در کار اول در بخش فیلم نامه،کارگردانی،… نیستیم و طبیعی بوده و باید برای جلورفتن این صنعت به هم کمک کنیم. دوستانی که در بخش سه بعدی کار کردند ۵ سال پیش این تکنولوژی را آماده داشتند و به اکثر تهیه کنندگان و کارگردانان اعلام کرده بودند که چنین فنی وجود دارد و امکان ساخت سه بعدی می باشدو در گام اول همه سعی داشتند یک سنگ بزرگ بردارند که در نهایت فیلم این چنینی ساخته نمی شد. فیلم نامه آقای الف در نسخه اول بسیار شسته رفته تر و معقول تر از این بود و در جریان سه بعدی ساختن دچار تغییراتی شد. چاره ای نبود و مجبور بودیم سکانس هایی را که سه بعدی در آن مشهود می باشد اضافه نمائیم. مطمئن باشید من و همکاران همانند شما به فیلم نامه ای با پروداکشن عظیم که جذاب تر باشد مثلا جنگی، انیمیشن…… فکر کردیم . اما هدف این بود که کار به سرانجام برسد و پرونده سینمای سه بعدی برای همیشه بسته نشود که به دنبال آن گفته شود کار ساخته نشد و دیگر کسی به دنبال ساخت آن نرود. به نظرم با گزینه هایی که وجود داشت این فیلم نامه معقول ترین و بهترین فیلم نامه بود که در این مقطع و با این شرایط به شکل سه بعدی ساخته شد، ولی اگر پارا فراتر گذاشته و مسیر را کج می کردیم کار به نتیجه نمی رسید.
آیا هدف شما فقط ارائه اثر سه بعدی به عنوان پیشگام بود یا محتوا را هم در نظر داشتید؟
فیلم کاملا به محتوا هم نگاه دارد،سوال شما منطقی است ولی چرا فکر نمی کنید که شاید به عنوان مخاطب مسحور سه بعدی بودن بودید و فقط در جاهایی به فیلم نامه توجه کردید.
به عنوان اثری سه بعدی که تا به حال در کشور تجربه نشده بود ترغیب به دیدن فیلم شدم، اما در طول فیلم محوریت داستان فیلم برایم مهم بود!!؟
یکی از دلایلی که اغلب به فیلم نامه خرده می گیرند این است که چون اهل رسانه، منتقدان با این ذهنیت که قرار است فیلمی سه بعدی ببینند، فیلم را می بینند. طبیعتا جاهایی از فیلم نامه را از دست می دهند و تقصیر من، شما و فیلم نیست. چون برای اولین بار چنین فیلمی در ایران دیده می شود و حداقل در ده دقیقه اول همه حواسشان به عینک وسه بعدی بودن است. مطمئنا برای فیلم بعد از این اتفاق نمی افتد و مخاطب سه بعدی را شناخته و توقع اش بالاتر رفته است و دیگر به فکر دیدن فقط اثری سه بعدی نیست و هدف دیدن فیلم است
گاهی فیلم نامه ای و محتوایی در دست دارید که هدفتان صرفا سه بعدی کردن آن است و گاهی بدون داشتن فیلم نامه خاصی فقط قصد ساخت و اجرای این فناوری را دارید. راجع به این توضیح دهید؟
اگر فقط می خواستم سه بعدی کار کنم می توانستم بسیار راحت تر و با دست باز مستند بلند سه بعدی بسازم. اما زمانی که اشل را عوض کرده و قصد ساختن فیلم سینمائی سه بعدی را با عوامل حرفه ای و با سختی چندین برابر داشتم، پس فقط به سه بعدی کار کردن فکر نکردم و محتوای سینمایی را در نظر داشتم.
کار با بازیگران در تجربه سه بعدی چه تفاوت هایی با فیلم دو بعدی داشت؟
همه ما آزمون و خطا را تجربه کردیم و حساسیت هایی در کار وجود دارد. در واقع سختی کار کارگردان به بازیگران منتقل می شود، یعنی کارگردان از یک سری میزانسن ها و لنز ها نمی تواند استفاده کند. نور و حرکت متفاوت است. حساسیت روی میزانسن خیلی بالاست و طبعا روی بازی بازیگرها تاثیر می گذارد.
تمایل به ادامه ساخت فیلم سه بعدی دارید؟
خیر. نه این که بگویم خسته شدم، بلکه اشباع شدم و آن چه درصدد بدست آوردن بودم کسب کردم. کار بعدی سه بعدی نیست ولی اگر روزی بستر فراهم شود انجام می دهم. مشکل این است که فقط توقع از فیلم نامه نویس، کارگردان…داریم و بستر را فراهم نمی کنیم. تیمی که در حال حاضر آقای… را کار کرد اگر هزینه در اختیار داشته باشد و من را فاکتور بگیرید، می تواند کاری در حد آواتار و بهتر انجام دهد.
در مقایسه کلی میان فیلم های سه بعدی جهان با این فیلم چه مشابهت و تفاوت هایی می بینید؟ به نظر شما این مسیر فیلم سازی ادامه می یابد؟
در جشنواره فردی گفت عطشانی انیمیشن ساختی؟! گفتم نه. گفت سه بعدی چی است؟ ذهنیت بعضی راجع به سه بعدی انیمیشن است. یکی از نکاتی که این فیلم نسبت به مشابه های خارجی دارد این است که کمترین تروکاژ در آن به کاربرده شده، یعنی خیلی کم در حد ۵ دقیقه از فیلم تروکاژ بوده و بقیه فیلم به صورت رئال سه بعدی شده است. وقتی تصاویر رئال سه بعدی می شود، به مراتب سخت تر از تصاویر تروکاژی است که سه بعدی به مخاطب نشان داده می شود. رئال کار کردن در دنیا سخت تر است و باید عوامل از جمله بازیگر را هدایت کرد. در فیلم آقای …. حداقل ۸۵ درصد سه بعدی رئال است و بزرگترین تفاوت با فیلم های مشابه خارجی دارد.تبدیل فیلم نامه ساده به سه بعدی کار را سخت می کند. در هالیوود ورود زنی با اسلحه که شلیک کرده و تیر سه بعدی بیرون می زند، دست را برای فیلم ساز باز می کند تا آن را به رخ بکشد. موضوع پتانسیل آن را دارد که از تصویر بیرون بیاید و خود را نشان دهد. به دلیل شرایط مالی، فیلم نامه ای را انتخاب کردیم که این گونه آیتم (تیراندازی) را ندارد و طبیعتا کار سخت تر است تا بتوان سه بعدی را نشان داد. قطعا نهادن صحنه هلیکوپتر به شکل سه بعدی محسوس بود ولی چند تا می توانستم قرار دهم که به درام لطمه نخورد. ما با وسواس جلو رفته تا درام را تحت تاثیر قرار ندهیم. به نظرم این اتفاق می افتد و بستر فراهم است تا فیلم های جدید سه بعدی ساخته شود.
کمی راجع به تلفن همراه رئیس جمهور صحبت کنیم. چگونه پس از ۴ سال پروانه ساخت گرفتید ودر نهایت ساخت آن به شما سپرده شد؟
وقتی طرح تلفن…… را از جابر قاسمعلی شنیدم و پس از خواندن فیلم نامه بسیار خوشم آمد و قصد خرید آن را کردم. قاسمعلی گفت به لشگری پور فروختم و نمی توان آن را ساخت. دو سه بار تا مرحله تولید رفته و اجازه ساخت ندادند. من گفتم می خواهم بخرم و آن را خریدم و طی صحبت با محسن علی اکبری، ایشان تهیه کنندگی کار را قبول کرد. به وزارت ارشاد درخواست دادیم و حدود ۴ بار رد شد. در این مدت تلاش داشته تا آن ها را توجیه کنم که در نهایت پروانه ساخت صادر شد

تاریخ گفتگو: تیر ۹۲