خود سانسوری
چراغ های ناتمام فیلمی به کارگردانی مصطفی سلطانی و نویسندگی محسن جسور یکی دیگر از آثار فیلمسازان اولی در این دوره از جشنواره است که به نمایش درمی آید. فیلمی داستان گو که در فضای درون گرا و رئال می گذرد و تلاش می کند مخاطب را تا پایان با شخصیت های فیلم همراه نماید. نکته حائز اهمیت این فیلم حضور مجید صالحی در شمایلی متفاوت است که می تواند تماشاگران را ترغیب به دیدن نماید. با مصطفی سلطانی پیش از اکران فیلم به گفتگو می نشینیم.
جذابیت فیلمنامه محسن جسور را در چه دیدید که ترغیب به ساخت نخستین فیلم بلند خود با فیلمنامه ای از ایشان شدید؟
ایده اولیه فیلمنامه از من بود که حدود دو سال پیش برای محسن جسور تعریف کردم و با هم و مشورت یکدیگر فیلمنامه را جلو بردیم و به مرحله نهائی رساندیم. اصل فیلمنامه و ماجرای روایت شده دغدغه شخصی من بود.
کمی درباره فضای فیلم و خط اصلی داستان توضیح دهید؟
تلاش کردیم تا شرایط زندگی یک انسان را ترسیم کنیم. فیلم روایتگر زندگی یک فرد خیابانی است که فضایی درون گرا و رئال دارد و نوع روایت تقریبا داستان پردازانه و عاری از اشعار و آرمان گرایی های عجیب و غریب است که شخصیت ها را آسمانی و عاری از خطا و اشتباه ببینیم. تلاش شد تا شخصیت ها قابل باور باشند و در واقع شخصیت ها به گونه ای طراحی شدند که مخاطب بتواند لحظه ای خود را به جای شخصیت اصلی بگذارد.
به نظر می رسد به سینمای قصه گو علاقه مندید و در فیلم سینمایی چراغ های ناتمام هم باچنین داستانی مواجه ایم!
به عنوان مخاطب احساس می کنم وقتی قصد فیلم دیدن دارم می خواهم قصه و ماجرایی را در قالب تصویر ببینم، بنابراین تلاش کردم ماجرا و قصه را تصویر کنم. همان گونه که دوست دارم فیلمی واقعی ببینم این فیلم هم واقعی است. فیلمنامه ما قصه دارد و سینمای قصه گو را دوست دارم. با احترام به دوستانی که قصه یک خطی را ۱۰۰ دقیقه می سازند من چنین سبک فیلم سازی را دوست ندارم.
بازیگران فیلم در حین نگارش فیلمنامه یا پس از آن انتخاب شدند؟
زمانی که فیلمنامه را می نوشتیم تعدادی از بازیگران را براساس نوع بازی که از آن ها در فیلم های دیگر دیده بودیم و نوع رفتاری که در ذهنمان ساخته بودیم انتخاب کردیم. البته صد در صد همان که در ذهنمان بود انتخاب نشد ولی به آن چه مدنظرمان بودند نزدیک بودند. دربازی گرفتن از بازیگران همه تلاشم را کردم تا نسبت به آن چه باور داشتیم نزدیک باشند که تا حد زیادی به نظرم موفق عمل کردند.
ویژگی فیلم از نظر شما چیست؟
به نظرم قصه گو بودن و واقعی بودن شخصیت های فیلم است که در اطراف می بینیم و شاید بخشی از رفتارهای ما شبیه آن ها است. سوم این که به نظرم کمی متفاوت بودن مجید صالحی برای بیننده ای که او را دوست دارد می تواند ترغیب کننده باشد تا مجید صالحی دیگری را ببینند. البته همه دوستان دیگر هم زحمت کشیدند و به نحو احسن کارشان را انجام دادند.
شما تجربه دستیاری کارگردانی، مدیر تولید و مجری طرح را در پشت صحنه سینما داشتید و سپس وارد عرصه فیلم سازی شدید. دیده می شود که فیلمسازان کار اول پس از گذراندن تجربه این چنینی دست به ساخت فیلم اول می زنند. لزوما باید این تجربه ها باشد ؟
هرکسی که قصد فیلم سازی داشته باشد جدا از تحصیلات آکادمیک و دوره های فیلم سازی باید تجربه صحنه را در هر جایگاه و مقامی که دوست دارد و بیشتر با آن ارتباط برقرار می کند داشته باشد. بله برای کارگردانی تجربه منشی صحنه و دستیار کارگردانی بسیار مهم است و قطعا تاثیر می گذارد چون هنر ترازوی دیدنی ندارد و خلاقیت و ذهن پویا می تواند کار را انجام دهد. به نظرم کسی می تواند فیلم خوبی بسازد که جدا از خلاقیت و ذهن پویا تجربه حضور در پشت صحنه را داشته باشد مثلا نوع بازی گرفتن تکنیکی است که سر صحنه به دست می آورید و ربطی به خلاقیت ندارد.گاهی دوست دارید در اجرا مسائلی را بگیرید که نشدنی است و زمانی که تجربه کرده باشید بهتر می توانید کار را جلو ببرید و فیلم بهتری ساخته شود، اما این که همه فیلم سازان حتما باید تجربه پشت صحنه داشته باشند هم نیست ولی به نظرم می تواند کمک بزرگی به فیلم سازان باشد. به ویژه دستیاری کردن کارگردان های ایده آل برای که می تواند از آن ها یاد بگیرد بسیار لذت بخش است و ربطی به کپی برداری ندارد که بگویند شبیه کسی فیلم می سازد. فیلم ساز جدا از بحث ذوق هنری و خلاقیت باید به کار مسلط باشد که در هیچ کتابی نمی آید و آن مدیریت کردن گروه است که باید بتواند آدم ها را کنار هم قرار دهد و از توانایی آن ها به بهترین شکل استفاده نماید.
نظرتان درباره حضور فیلم سازان جوان در جشنواره و رقابت آن ها با فیلم سازان نسل پیش چیست؟
امسال هم حضور فیلم سازان جوان و کار اولی در کنار فیلم سازان پیشکسوت بسیار جذاب است. پیشکسوتان نیز تجربه آزمون و خطا داشتند تا به اینجا رسیدند و این که فیلم سازان اول توانستند پیشرفت کنند و انتخاب شدند تا در کنار آن ها به رقابت بپردازند برای من اتفاق مثبت و شیرینی است. فیلم های کوتاه سه نفر از دوستانم که در جشنواره فیلم فجر امسال حضور دارند را دیدم که به نظرم مخاطبان هم فیلم هایشان را دوست داشته باشند.
فکر می کنید بازخوردها در جشنواره و اکران عمومی چگونه باشد؟
نمی دانم ولی تلاش کردم مردم فیلم را دوست داشته باشند، باور کنند و بتوانند با آن همراه شوند، در واقع احساسات و عواطف آن ها تحت تاثیر قرار گیرد. هنوز نمایشی از فیلم در جایی نداشتیم اما امیدوارم مردم فیلم را دوست داشته باشند
آیا فیلم دچار اصلاحیه و ممیزی شد؟
نه . همه ممیزی ها را خودمان پیش از آن انجام داده بودیم. به دلیل این که مدت زیادی به عنوان مدیر تولید و مجری طرح در سینما بودم در جریان اصلاحیه ها و ایراداتی که احتمالا گرفته می شد بودم و نسبت به آن آگاهی کامل داشتم. تهیه کننده نیز به من اعتماد کرد و چون هردو به این مسائل آشنایی داشتیم تا فیلم دچار مشکل نشود.
مدیریت این دوره از جشنواره فیلم فجر را چگونه می بینید؟
باید آخر جشنواره آن را ارزیابی کرد، اما به نظرم تا این جا خوب و مرتب بود. پیش بینی می کنم اتفاق درست و درجه یکی بیفتد و همه چیز در جای صحیح خودش قرار گیرد، امیدوارم تا آخر همه چیز خوب و درجه یک باشد.

تاریخ گفتگو: بهمن ۹۵