فیلم سینمایی زندگی خصوصی آقا و خانم میم
تبعات یک تحول
برخلاف فیلم های امروزکه فیلمسازان بیش از پیش تم خیانت را محوریت کار خود قرار دادند و با تکرار در نوع روایت و ساختار موجبات دلزدگی تماشاگر را ایجاد می کنند، فیلم زندگی خصوصی آقا و خانم میم نشان دادکه خیلی واقع بینانه تر و نگاهی متفاوت تر می توان به معضلات جامعه امروز شهری و رویارویی سنت و مدرنیته در بطن ارتباط های زناشوئی پرداخت. این بار چهره ای به یاد ماندنی تر از مردان و زنان ایرانی در نشان دادن تعصب نسبت به یکدیگر به واسطه عشق و علاقه شان و پایبندی به خانه و خانواده را شاهد هستیم. اما جای تعجب دارد که چنین فیلمی با این مضمون در بخش مسابقه جشنواره غایب بود و جای خود را به فیلم های تلویزیونی داد!!! حجازی پس از ساخت فیلم سینمائی در میان ابرها شخصیت های یک جامعه شهری را با نگاه موشکافانه مد نظر قرار داد و خیلی خوب بحرانی را دستمایه کارش قرار داد که تماشاگر خود به قضاوت فیلم نشیند. داستان فیلم پیرامون زوجی جوان است که در فضای جدید با آدم های غریب و متجدد قرار می گیرند و حال میان سنت و مدرنیته گرفتار شده اند و این آزمون آن ها را در مرحله خودشناسی از خویش می کشاند. آن ها دچار سوئ ظن نسبت به یکدیگر می شوند که به سادگی برطرف می شود. فیلم بیشتر برپایه موقعیت بنا شده و سعی دارد تا واکنش های زوج را در مواجه با مسائل و تبعات گزینش یکی از این دو به بیننده نشان دهد، از سویی ایجاد خط کشی ها و تفاوت های اعتقادی میان آدم ها را پیش روی ما مجسم می نماید. محسن قصد دارد تا تغییری در موقعیت اجتماعی خویش ایجاد نماید و بتواند پیشرفت کاری سریع کرده و راه صد ساله را یک شبه برود. وی در پی آن است که خود را از بند اسارت سنت برهاند و همسرش را نیز به شکلی فعال وارد عرصه اجتماع نماید، بنابراین دست به کار شده و حتی در انتخاب لباس و پوشش همسرش سختگیرانه عمل می کند تا در مقابل همکارانش همسر خود را متجدد معرفی کند. آوا نیز که سمبل یک زن سنتی و ایرانی است، بسیار کمروست و اعتماد به نفس پایینی دارد و نگران ازهم پاشیدگی روابط زناشوئی اش می باشد. پس از سر اجبار به خواسته محسن تن می دهد تا مبادا خیانتی به دلیل بی کفایتی اش در انجام کار از او سر بزند. برای زن سنتی که با اقتضاهای تجدد بیگانه است همرنگ جماعت شدن بسیار سخت به نظر می آید. در نهایت با وجود تمکین از شوهر باز همان چهره معصوم و با حیای زن ایرانی را در خود حفظ کرده است. حجازی با گنجاندن صحنه ای که آوا به شکلی مشکوک با تلفن صحبت کرده و می گوید شوهر و بچه دارد تماشاچی را در انتظار خیانتی آماده می کند و با پنهان کردن پاکت زرد حاوی جواب آزمایش این باور تشدید می شود و در پی ملاقات با گوهریان گمراهی صورت می گیرد. دو نکته مهم در فیلم قابل تامل است؛ یکی مطرح شدن تقابل سنت و مدرنیته که یکی از مباحث مهم در دوران امروز در میان خانواده ها محسوب می شود و دیگری حضور فعال زن در اجتماع است که با پایبندی به اصول اخلاقی و ارزشی همانند آوا می تواند در جامعه فعالیت کند. شخصیت پردازی محسن بسیار مدبرانه و واقعی صورت گرفته، چه بسیارند افرادی که همانند او در قید و بند سنت مانده و تمایل به تجربه یک زندگی مدرن را هم دارند و پیوسته دچار چالش می شوند. اعتقادات محسن در وجودش ریشه دوانیده و سعی برغلبه به آن ها و رسیدن به موقعیتی برتر و ویژه را دارد، حال این دوگانگی و تناقض در رفتارهایش ابتدا به شکل حسادت جلوه می کند. با تغییر آوا ، نقطه عطف فیلم روی می دهد و ضلع سوم مثلث (شخصیت گوهریان) با بازی ابراهیم حاتمی کیا که برگ برنده حجازی است وارد داستان شده و تلنگری برای محسن شده تا از روان و خود واقعی اش آگاهی یابد. این بار هراس مرد از نگاه های مردان به همسرش همه اعتقادات سنتی اش را برملا می کند و دیگر نمی تواند شاهد این تبعات و تهدید از هم گسستگی خانواده اش باشد. در پایان فیلم هم دیگر نشانی از ویژگی ها و خلقیات این زوج در ابتدا دیده نمی شود و هر دو به دلیل شرایط ایجاد شده تغییر کرده اند. انتخاب مبتکرانه حاتمی کیا برای مخاطبی که تا امروز او را به عنوان فیلمسازی با تجربه به اضافه حضور در چند صحنه از تعدادی فیلم هایش می شناسد، ایده خوبی بود تا داستان را به دلیل حضورش به عنوان بازیگر اصلی کنجکاوانه پیگیری کند و یک فرصت مغتنم برای حاتمی کیاست تا وی به تجربه بازیگری دست بزند. در مجموع حجازی موفق شد بحران شک و خیانت را بسیار دقیق تر حول واقعیت جامعه تصویرسازی کند و پیشنهاد خوبی برای زوج هایی است که به نوعی همانند محسن و آوا در سرگردانی نیاز های جامعه مدرنیته به سر می برند.
بهمن ۹۰