نمی توانم خود را از جامعه جدا و تنها ببینم
منیژه حکمت یکی از بانوان فعال در عرصه فیلمسازی و تهیه کنندگی در سینمای کشورمان است. وی تجربه فعالیت در بخش های مختلف سینما را ازسالیان دور دارد و اینک در تولید فیلم بسیار آگاه و مسلط عمل می کند. حکمت خالق آثاری همانند فیلم سینمایی زندان زنان، سه زن و…….. بوده و هم اکنون تهیه کنندگی فیلم سینمایی شهرموشها را با همکاری علی سرتیپی بر عهده دارد . او همواره دغدغه مردم سرزمین اش را دارد و در صدد آن بوده تا شهر موشها بتواند فاصله نسل ها را کمتر کند و شادی را برای خانواده ها به ارمغان آورد. وی با رویی گشاده پذیرای ما برای گپی کوتاه درباره فعالیت سینمایی اش تا امروز و اکران شهر موشها شد و می گوید پیش بینی چنین استقبالی را از فیلم داشته و به آن نتیجه مطلوب که در ذهنش بوده دست یافته است.
از ورودتان به عرصه فیلمسازی بگویید!
در ۱۴ سالگی برای اولین بار در سینمای آزاد اراک با فیلم و دوربین آشنا شدم. روزی خانه دوستم خانم اشرفی بودم که متوجه شدیم فردی پشت در خانه اش که یک خط راه آهن بود کاری می کند، وی آقای شاه محمدی بود که از او پرسیدیم و به سینمای آزاد رفتیم. آن زمان دوربین ۱۲ تومان بود که خریدم و با عکاسی آشنا شدم. فیلمبرداری هم به صورت سوپر۸ بود، تا این که سال ۱۳۵۹ وارد سینمای حرفه ای شدم
آن زمان شرط علاقه مندان برای ورود به این حرفه گذراندن آموزش های لازم فیلمسازی بود؟
آن موقع دوره انجمن نبود، همه با پول تو جیبی خود فیلم می ساختند و کار می کردند، مثل در حال حاضر که بودجه و سرویس ارائه دهند نبود، ما خودمان گروهی کار می کردیم و بسیار موفق بودیم تجربه غریبی بود.
شما تجربه منشی صحنه، برنامه ریز و دستیار کارگردان را داشتید. از ابتدا کدام برایتان جدی تر بود؟
از ابتدا تهیه کنندگی و کارگردانی برایم جدی بود و با این نگاه وارد سینما شدم. یادم است در فیلم گراند سینما دستیار طراح صحنه بودم. آقای عزت ا… انتظامی گفت: آمدی چکار کنی؟ گفتم: من تهیه کننده می شوم. گفت: معلوم است. نمی دانستم چه زمانی طول می کشد تا به اینجا برسم، اما مطمئن بودم بالاخره می رسم. من دختر شهرستانی بودم که باید گام به گام حرکت می کردم تا به آن سمت برسم. فامیلی در فارابی و ارشاد نداشتم، پس با تجربه دستیاری، مدیر تولید و … به تهیه کنندگی و کارگردانی رسیدم.
چرا قهرمانان و محوریت فیلم های شما زنان هستند!
من خیلی به جنسیت قائل نیستم و فقط به انسان توجه دارم ولی شاید دغدغه زنان را بهتر می شناسم و به دنبال این سوژه می روم. نمی دانم چرا ناخودآگاه محوریت فیلم هایم زنان می شود! فکر می کنم انسان در هر جای دنیا چه مرد، چه زن و کودک دچار مشکل شود به عنوان بشر وظیفه داریم که هر کاری از دستمان برمی آید. البته زن جذابیت تصویری بصری و دغدغه و درام بیشتری می تواند داشته باشد.
با نگاهی به آثارتان به نظر می رسد نمی توان فیلم های شما را ملودرام دانست! نظرتان چیست؟
بله من درام را دوست دارم و ملودرام را درک نمی کنم. به هر حال پایه کارهایم اجتماعی است و با تحقیقات میدانی به شکل وسیع و آمار کار را شروع و سپس قصه یک خطی را پیدا می کنم. در واقع با آن تحقیقات قصه کامل می شود و در دل قصه می آید.
از چه زمانی تصمیم به ورود به تهیه کنندگی گرفتید؟ و ویژگی کارگردانی که خود تهیه کنندگی کار را به عهده دارد چیست؟
من از اول که وارد سینما شدم می دانستم تهیه کننده می شوم. می خواستم فیلم ها و کارهایم را خود کارگردانی و تهیه کنم و آقا بالا سر نداشته باشم . زمانی که زندان زنان را می سازم کسی نگوید فیلم سانسور می شود. خودم مسئولیتش را بر عهده می گیرم و مطمئناخوشی و مشکلات آن را هم می پذیرم. البته تهیه و تولید در ژنم است و به علت سابقه پشت صحنه بسیار راحت فیلم را تهیه می کنم. می دانم به چه شکل گروه را جمع کنم؟! چه کسی را انتخاب کنم و به طور کلی به کار تولید آگاهم. این به دلیل پیشینه من است که ذهنم به عنوان تهیه کننده برای کار تربیت شده است.
چرا از همان عوامل قدیم (عروسک گردانان و صداپیشگان) بهره نگرفتید؟
تصمیم خانم برومند بود که نیروهای جوان خلاقه که کسی آنها را نمی بیند و هیچ وقت این امکان برایشان فراهم نیست بیایند، و به نظرم تصمیم درستی بود. ما ۷۰% نیروی جوان داشتیم که همگی خوش ذوق بودند،کار یاد گرفتند و به ما هم یاد دادند. این همدلی یک اتفاق بود.
اوضاع سینمای کودک و انیمیشن و تاثیر آن را در الگو گیری کودکان چگونه می بینید؟
در حال حاضر خوراکی که ما برای بچه ها داریم جی ام است که صبح تا شب روشن است و بچه ها همان دیالوگ را می گویند که این بزرگترین خطر بوده و آنها قهرمانان فرنگی هستند. آیا قهرمانانی داشتیم که از فرهنگ ما بیرون بیاید؟ نباید از فرزندانمان توقع داشته باشیم که رفتار دیگری داشته باشند، ترک تحصیل نکند، اعتیاد نداشته باشند. ما مسئول تک تک رفتارهای کودکان هستیم که بزرگسال می شوند. اگر آمارها دهشتناک است همه مقصریم. هیچ وقت نوجوانان و جوانان را نشناختیم، چون همیشه ایدئولوژیکی خواستیم که با آنان برخورد کنیم.
چه ویژگی باید در فیلمنامه ای وجود داشته باشد تا تهیه کنندگی آن را قبول کنید؟
فکر نمی کنم شناسنامه داشته باشم. نمی توانم از سینمای اجتماعی منفک شوم. هرجا امکان پیش بیاید شروع می کنم، مهم نیست چه کسی می سازد مهم تاثیر آن است. بیشتر حسی عمل کرده و منطق وجود ندارد. اگر منطقی جلو می رفتم، شرایطم از لحاظ اقتصادی بهتر بود، فرد معترضی نبودم و در جرگه دوستانی که امکانات ویژه دارند قرار داشتم، اما در ژن من نیست و در انتخاب کارهایی که تهیه می کنم حس وجود دارد.
تاریخ گفتگو: مهر ۹۳