ممیزی براساس شرایط خاص مملکت تغییر می کند
منصور لشگری را باید جزء تهیه کنندگان خوش شانسی دانست که در این سال ها با گزینش سوژه های اجتماعی عامه پسند توانست به استقبال قابل توجهی از آثارش دست پیدا کند. وی پیش از این سرمایه گذار فیلم های سینمایی “مقلد شیطان”، “فرود در غربت”، “اعترافات ذهن خطرناک من”، “عاشقانه ای برای سرباز وظیفه رحمت” بود و پس از آن با تهیه کنندگی فیلم های سینمایی “خط ویژه”، “عصر یخبندان”، “هفت ماهگی”، “کوچه بی نام” نشان داد که تمایل به ساخت گونه های اجتماعی با زبان انتقادی و غیر شعاری دارد. وی در مدیوم تلویزیون نیز مجموعه مستند تلویزیونی گپ را به کارگردانی و اجرای رامبد جوان، سحر دولتشاهی و اشکان خطیبی برای شبکه آی فیلم تولید کرد که مورد توجه بسیاری از مخاطبان قرار گرفت. شاید بتوان گفت برای نخستین بار است که فیلمسازی فسادهای اقتصادی رایج در جامعه اعم از اختلاس، دلالی و… را دستمایه ساخت فیلم خود قرار داده است و حتی انتظار ساخت فیلمی با این میزان حساسیت اجتماعی و سیاسی را باید از مسعود کیمیایی داشت که این بار نیز جلال سروش قهرمان قاتل اهلی مانند همه قهرمانان فیلم های کیمیایی حق طلب ،جوان مرد و به دنبال برپایی عدالت اجتماعی است. با وجود حاشیه ها و اختلاف نظری که میان تهیه کننده و کارگردان برای فیلم سینمایی قاتل اهلی ایجاد شد که در پروژه های سینمایی دیگر هم کم از این گونه اتفاق ها نیفتاده و بی شک آخرین بار هم نخواهد بود، اما امروز هر دو با انگیزه و دغدغه مشترک جذب مخاطبان، در حالی فیلم سینمایی قاتل اهلی را روانه اکران می کنند تا شاهد سینمایی دیگر از مسعود کیمیایی از جنس این زمان باشیم.
شما تهیه کنندگی آثار متفاوتی در گونه های اجتماعی را در کارنامه کاری خود دارید و می توان گفت تهیه کننده خوش شانسی در این زمینه به لحاظ جذب تماشاگر و فروش خوب فیلم ها بودید. فکر می کنید چه معیارهایی را در انتخاب آثار لحاظ کردید؟
به این دلیل در سینما ضرر نکردم چون همیشه با پول خود و دوستان سرمایه‌گذار دیگر فیلم می سازم و به معنای واقعی پول بخش خصوصی است و از هیچ ارگان و نهادی برای ساخت فیلم ها پولی به من داده نشده است. بنابراین باید در انتخاب سوژه ها دقت کنم و سوژه ای را برگزینم که مورد توجه مردم باشد و در واقع دارای جذابیت تصویری بوده تا مردم راضی از سالن سینما بیرون بیایند. در واقع هم بتوان درآمدی برای آن فیلم محسوب شود و هم بتوانم به اعتبار آن ، فیلم های بعدی را تهیه کنم، همه تلاشم این است که فیلم خوب تهیه کنم که مردم آن را دوست داشته باشند
قاتل اهلی به موضوعاتی نظیر اختلاس، دلالی، عدم عدالت در جامعه، پول شویی و… می پردازد. ویژگی فیلم را در چه می دانید و چه نکته ای باعث شد تا تصمیم به ساخت آن بگیرید؟
قاتل اهلی سوژه ای امروزی دارد که به بحث پول شویی، فساد مالی، مشکلات اقتصادی که بیشتر مردم با این مشکل گریبانگیر هستند می پردازد، از اختلاس بعضی از بانک ها گرفته تا فساد اقتصادی در بخش های مختلف جامعه که دکتر جلال سروش معتقد است فقط با بخش خصوصی می توانیم این بحران های اقتصادی را پشت سر بگذاریم و در واقع او این فساد را در بخش ۹۰ درصد گردش مالی کشور که دولتی است می بیند که به دلیل همین عقاید و باورها زندگیش به مخاطره می افتد به نظرم هر فردی بنا به شغل خود این شرایط را اطراف خود احساس می کند، افراد سالمی که برای لقمه ای نان حلال زحمت می کشند و درکنار خود افرادی را می بینند که به حرام خوری عادت کردند و حتی تحمل این که فردی با پول سالم زندگی را بچرخاند ندارند. قاتل اهلی داستان بسیاری از مردم ما است که هر فرد با هر عنوان شغلی می تواند با قصه و زندگی جلال سروش همذات پنداری کند. از سویی تعطیلی کنسرت ها و مسائل به وجود آمده در رابطه با موسیقی سوژه ای است که مردم علاقه دارند تا در مورد آن داستان ببینند. در زندگی همه آدم ها دوست داشتن و عشق نیز به نوعی خود را نشان می دهد و این قصه هم در فیلم وجود دارد. سه محور اصلی فیلم در رابطه با مسائل سیاسی، پول شویی و روابط عاشقانه در سن جوانی و از سویی کنسرت ها وجود دارد که برای مردم جذاب است.
برای ساخت فیلم از حامی مالی دیگری کمک گرفتید؟
بله. وقتی یک بخش خصوصی و چند سرمایه گذار که حاضر نیستند اسامی شان در عنوان فیلم بیاید و به جامعه معرفی شوند و صادقانه کمک می کنند تا فیلم اجتماعی بسازند این انرژی مثبت در جایی خودش را نشان می دهد. در زمان تبلیغات نیز افراد خیری پیدا می شوند که کمک کنند تا تبلیغات فیلم به طور مستقیم دیده شود و اتفاق خوبی برای فیلم بیفتد، چون معتقد هستم یکی از بزرگترین مشکلات سینمای امروز ما این است که فیلم ها بدون اطلاع رسانی اکران می شود و مردم قصه و سوژه هایی را می بینند که بعضا دوست ندارند و متوجه ژانر فیلم و حتی قصه نمی شوند. در این سال ها مردم تمایل به دیدن فیلم های کمدی و اجتماعی معترض گونه که بخشی از مشکلات آن ها را به نمایش می گذارد دارند که به نظرم قاتل اهلی هم شامل این قصه می شود.
با توجه به تراکم اکران فیلم های پاییزی، نظرتان درباره زمان اکران فیلم قاتل اهلی در چنین شرایطی و عملکرد شورای صنفی نمایش چیست؟
متاسفانه در شرایطی هستیم که به دلیل سیاست های اشتباه شورای صنفی نمایش هم زمان بیست فیلم اکران شده و بزرگترین مشکلی که سینما دارها دارند این است که نمی توانند سرویس خوب به فیلم بدهند و حتی فیلم را به شکل کامل اطلاع رسانی کنندتا مردم فیلم مورد علاقه خود را برگزینند. این که هر سال در ایام نوروز ۶ فیلم اکران می شود و حتی شورای صنفی نمایش اجازه اکران فیلم در گروه آزاد را نمی دهد، اما در پاییز هفته ای یک بار در گروه آزاد فیلم اکران می کنند شیوه مطلوبی نیست.. من با شورای صنفی و ضوابط و قواعد اکران فیلم مشکل دارم چون عده ای از دوستان بدون بررسی تخصصی تعداد فیلم و تعداد سینما ضوابط و قوانینی را وضع می کنند و به شکل تخصصی کار را انجام نمی دهند. هر کالایی سه مرحله تولید، کیفیت‌سنجی و عرضه را پشت سر می‌گذارد، در سینمای ایران نیز شورای پروانه ساخت و نمایش در بخش تولید فعالیت دارند و جشنواره فیلم فجر در بخش کیفیت‌سنجی و شورای صنفی نمایش، مدیریت و توزیع فیلم به مثابه یک کالا تجاری را به‌عهده دارد. آثار سینمایی بعد از ساخت در شورای پروانه نمایش از لحاظ استاندارد مجوز می‌گیرند و بعد در جشنواره فیلم فجر کیفیت‌سنجی می‌شوند. سال گذشته ۴۴ فیلم در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که دارای استاندارد لازم بودند. علاوه بر جشنواره فجر، فیلم‌ها در جشن خانه سینما نیز بررسی شد که اختلاف این دو جشن فاحش نبود و شاید اختلاف‌ها به یک یا دو فیلم محدود می‌شد. موفقیت هر بازاری رابطه مستقیمی با نحوه توزیع و فروش آن کالا براساس قانون عرضه و تقاضا دارد. موفقیت سینمای ما نیز در بحث فروش ارتباط مستقیمی با عملکرد شورای صنفی نمایش دارد. عملکرد شورای صنفی نمایش از شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش مهمتر است اما متاسفانه شورای صنفی نمایش درست عمل نمی‌کند و فیلم‌ها بدون تخصص اکران می‌شوند. متاسفانه آیین‌نامه این شورا نیز توسط خود اعضا و البته ریاست شورا نوشته می‌شود به همین دلیل این آیین‌نامه نیز تخصصی نبوده و علمی و کارشناسی نیست.
جذب مخاطب و گیشه پر رونق همیشه دغدغه بسیاری از سینماگران ما بوده است، شما تا چه حد گیشه را مدنظر قرار می دهید و به بازیگران کمتر شناخته شده با چه معیارهایی فرصت حضور می دهید؟
به هر حال همه برای کسب هر شغلی زحمت می کشد و تحصیل می کنند و دوستان حوزه هنر نیز در کلاس های تئاتر حضور می یابند و تحصیلاتی در این زمینه دارند و بنابراین هنر و استعدادهای خود را در آثار مختلف نشان می دهند. به عنوان تهیه کننده معتقدم وقتی صنفی به نام بازیگران وجود دارد که افراد با استعداد و زحمتکشی در آن حضور دارند و توانایی بازیگری خود را ثابت کردند چرا از این افراد استفاده نکنیم و افرادی که تجربه کار نداشته را جلوی دوربین بیاوریم؟! این یک نوع بی عدالتی در سینما است، همان چیزی که مرا اذیت می کند و دغدغه آن را دارم. من با هر نوع بی عدالتی مشکل دارم. بازیگران جوانی که در فیلم هایم حضور دارند همه بازیگرانی بودند که با فیلم دیگری به مردم معرفی شدند و در فیلم من حضور جدی تر داشتند، مثل پریناز ایز یار بازیگر تلویزیونی که با فیلم سینمایی خط ویژه به شکل جدی وارد سینما شد و توانست بعدها سیمرغ بگیرد. به کارگیری بازیگرانی که دای استعداد بودند و هنوز در مدیوم سینما مطرح نشدند به خودی خود اشکال ندارد و حتی باعث افتخار است. اما از حضور فردی که بازیگر نیست و سابقه کار تئاتر و هنری را نداشته در کارم بهره نمی برم ، مگر آن که تحصیل کرده رشته هنری باشد و شاهد استعداد و تلاش او در این باشیم. در پروژه ها معمولا کارگردان بازیگر را انتخاب می کند و میان بازیگران انتخابی با من مشورت می شود و در نهایت به نتیجه می رسیم که کدام بازیگر چه نقشی را ایفا نماید.
به نظر می رسد بیشتر دغدغه ساخت گونه های اجتماعی را دارید!
در این سال ها بیشتر به دنبال ساخت فیلم های اجتماعی معترض بودم، اما تمایل به ساخت فیلم های کمدی که براساس موقعیت طنز بیننده را بخنداند دارم و از فیلم های کمدی که با دیالوگ ها و جوک های بین مردم ساخته می شود پرهیز می کنم، چون احساس می کنم سطح میزان دانش سینمایی تصویری تماشاگر با فیلم های نازل کمدی و حتی نازل اجتماعی پایین می آید. حتی در فیلم سینمایی خط ویژه بخشی از فیلم طنز موقعیت بود و تلاش می کنم فیلم بعدی ام کمدی طنز موقعیت باشد، چون مخاطبان نیز این نوع سینما را دوست دارند. البته طنز موقعیتی که نه براساس مسائل جنسی یا اخلاقی بلکه براساس مشکلات روزمره مردم همانند فیلم سینمایی خط ویژه باشد . به طور کلی ترجیح می دهم همه ژانرها را تجربه کنم.
اقدامات شما برای تبلیغات فیلم قاتل اهلی چگونه بوده است؟
فرصتی برای تبلیغات وجود ندارد و من به جای تبلیغات نام اطلاع رسانی بر روی آن می گذارم. همه برنامه ریزی من در زمان اکران، اطلاع رسانی براساس امکانات موجود در ایران است و سعی می شود تا از صدا و سیما، شهرداری، مخابرات،تبلیغات محیطی و مطبوعاتی بهره ببریم تا بدانند این فیلم با چه پیامی ساخته شده است و در واقع بتوانیم مخاطبان اصلی فیلم را پیدا و ترغیب به دیدن نماییم. در هر کدام از آثارم از یک فضای تبلیغی متفاوت استفاده کردم که شبیه فیلم دیگر نباشد و برای فیلم سینمایی قاتل اهلی نیز راه جدیدی برای اطلاع رسانی پیدا کردم، چون اطلاع رسانی به شیوه مرسوم جواب نمی دهد و بسیار هزینه بر است، اما نوآوری، خلاقیت و تبلیغات کمک می کند تا مردم به یکدیگر اطلاع رسانی نمایند. برای اطلاع رسانی فیلم قاتل اهلی شیوه تبلیغات مجازی را انتخاب کردم که اخبار و کلیپ فیلم را به بیش از ۵۰۰ نفر در سراسر ایران که در کانال تلگرام من عضو هستند ارسال می کنم تا در گروه ها و سایت ها به اشتراک بگذارند. در صورت جذابیت تبلیغ در فضای مجازی، فضاهای محیطی، صدا وسیما و بخش های دیگر نیز به کمک تبلیغ فیلم می آیند. امیدوارم صدا و سیما به پخش کلیپ ها در شبکه های نسیم و نمایش کمک کند تا برنامه سازی شبکه ها کمتر شود و از سویی اطلاع رسانی برای این فیلم نتیجه بخش تر باشد، یعنی هم به سود شبکه و هم سود فیلم باشد.
درباره کلیپی که در فضای مجازی با صدای امیرعباس گلاب منتشر شده بگویید!
خلاقیت و کار جدیدی در زمینه اطلاع رسانی به وجود آوردیم و آن ساخت۳ کلیپ متفاوت برای قاتل اهلی است که ترانه ای از یغما گلرویی و آهنگسازی امیر دانایی و اشکان دباغ و با صدای امیر عباس گلاب در شبکه های مجازی منتشر شده است .امیر عباس گلاب یکی از صداهای مورد علاقه ام بود که از شنیدن آن در تیتراژ سریال ستایش لذت بردم و پس از اتفاقاتی که برای فیلم قاتل اهلی افتاد احساس کردم یکی از خوانندگانی است که می تواند با ترانه های نوشته شده و آهنگسازی خلاقانه آن را اجرا کند. هم چنین با افراد خلاق که در زمینه ساخت کلیپ تخصص دارند تماس گرفتیم که در حال ساخت کلیپ ویدیوهایی هستند که اسامی آن ها نیز به زودی منتشر می شود . اولین ویدیو کلیپ را برای قاتل اهلی با صدای امیرعباس گلاب با نام رگبار پخش کردیم که استقبال بسیاری از آن شد، قرار است در زمان نزدیک اکران کلیپ دوم و در زمان اکران کلیپ سوم پخش شود
ممیزی و خط قرمزها تا چه حد مانعی در جهت تولید فیلم هایتان هستند؟
یکی از مباحث مهم در ایران ممیزی در فیلم ها است که در ایران ممیزی ثابتی نداریم و ممیزی ها براساس شرایط خاص مملکت ما تغییر می کند، حتی افراد ممنوع الکار دربرهه ای عوض می شوند و در این بخش هر تهیه کننده ای ممکن است دچار مشکل شودکه من هم از این قاعده مستثنا نیستم. اما یکسری خط قرمزها وجود دارد که سلیقه ای نیست و به دلیل ۲۰ سال سابقه کار در صدا و سیما به خوبی با خط قرمزها آشنایی و به آن باور دارم. اما ممیزی سلیقه ای و مقطعی هر تهیه کننده ای را دچار چالش می کند که ترجیح می دهم موضوع را رسانه ای نکنم، چون به مرور زمان معمولا حل می شود
چرا در زمینه ساخت مجموعه های تلویزیونی با صداو سیما همکاری نمی کنید؟
اولین مجموعه تلویزیونی که در تلویزیون ساختم مجموعه مستند تلویزیونی گپ به کارگردانی رامبد جوان و اجرای ایشان، سحر دولتشاهی و اشکان خطیبی بود. پخش ۱۵ قسمت از این مجموعه از شبکه آی فیلم باعث آشنایی مخاطبان با شبکه آی فیلم گردید. تجربه جذابی برایم بود ولی متاسفانه از نظر اقتصادی ضرر کردم. ترجیح می دهم با صدا و سیما وارد تعامل و کار ساخت مجموعه تلویزیونی نشوم چون احساس می کنم سریال سازی برای تلویزیون باعث ضرر می شود و برای افرادی که ارتباطاتی دارند و سرمایه را از جای دیگر تامین می کنند تا اثری بسازند مناسب است. متاسفانه من این قابلیت و شرایط را ندارم تا بتوانم از جایی پول تهیه کنم و به صدا و سیما کمک کنم تا فیلم تولید کند. چون صداو سیما عملا با تهیه کننده هایی که نتوانند بخشی از سرمایه سریال را به وجود آورند کار نمی کند. البته تمایل به ساخت سریال در صدا و سیما دارم که بتوان مخاطبان بیشتری داشت و حتی تاثیرگذار تر عمل کرد، اما باتوجه به شرایط اقتصادی فعلی در حال حاضر مقدور نیست با تلویزیون همکاری داشته باشم.
در حال حاضر شرایط اقتصادی و گردش مالی سینما را چگونه ارزیابی می کنید؟
به هر حال گردش مالی کل سینما زیر صد میلیارد تومان در یک سال است که از این صد میلیارد تومان گردش مالی، متاسفانه بیش از ۹۰ درصد دولتی و حدود ۸ درصد بخش خصوصی است که این مشکل اصلی سینما است، چون برای اکثر تهیه کننده ها بازگشت سرمایه مهم نیست و تهیه کنندگان و کارگردانان سوری چند فیلم را کارگردانی و یا تهیه می کنند و عاقبت فیلم برایشان اهمیتی ندارد که از نظر اقتصادی شکست خورده یا نه! چون در زندگی آن ها تاثیری ندارد. تا وقتی بیش از ۹۰ درصد گردش مالی سینما دولتی باشد این مشکل حل نمی شود و همیشه مشکل فروش کم بیشتر فیلم ها را خواهیم داشت، چون دغدغه فروش بالای فیلم برای تهیه کننده و کارگردان وجود ندارد.
برنامه شما برای ساخت فیلم بعدی چیست؟
فیلمنامه ای با نام زنگبار به قلم علی ملاقلی پور و محمد امین نوروزی به نگارش درآمده است که تهیه کنندگی آن را انجام می دهم و در حال حاضر فیلمنامه به شورای پروانه ساخت داده شده که انشالله پس از کسب پروانه ساخت، سعی می کنم فیلم را تهیه و به جشنواره فیلم فجر برسانم.
تاریخ گفتگو: آبان ۹۶