انسان ها برای بهتر شدن تلاش نکنند، ماندگار نخواهند شد
حامد نصر موسیقی از ۹ سالگی با نواختن ساز تار آغاز نمود و به دلیل علاقه به طراحی کار در این زمینه را در کنار فعالیت های موسیقی خود ادامه داد. وی تاکنون مولف ۳۰ کتاب در زمینه های طراحی گیم، انیمیشن و معماری بوده است. نصر اولین کتاب خود را با نام اتوکد۱۰ در ۱۳ سالگی تالیف نمود که می توان این ادعا را داشت که یکی از جوان ترین مولفان در کشورمان محسوب می شود. او هم چنین برای طراحی اولین بازی رایانه ای درایران برگزیده جشنواره خوارزمی شد و در جشنواره ما می توانیم نفر برگزیده از میان ۳۰۰۰ اثر تالیفی گردید. نصر سابقه ۱۵ ساله تدریس در دانشگاه هنر را نیز دارد و در مقطع زمانی مدیر دپارتمان های انیمیشن و گیم سازی در مجتمع فنی تهران بود. او به مدت سه سال است که به شکل حرفه ای در عرصه موسیقی فعالیت می کند و به عنوان خواننده پاپ ترکی به آهنگسازی مشغول است. موزیک شورسو که در باب حمایت از دریاچه ارومیه ساخته شد توانست توجه مردم را در سطح ملی و حتی بین المللی به خود جلب نماید و باعث شد تا همه طرفداران و اقوام ترک زبان او را با این عنوان بشناسند. با جوان با انگیزه و خوش آتیه کشورمان درباره فعالیت هایش در این سال ها گفتگویی داشته ایم که در ادامه می خوانید.
چطور موسیقی ترکی تا حدی برایتان جدی شد که مصمم شدید تا قدم در این عرصه بگذارید و اولین آلبوم با نام شورسو را اجرا کنید؟
موسیقی را از ۹ سالگی با نواختن ساز تار از استادم جناب آقای نجف پور آغاز کردم که ایشان هم خراط و هم نوازنده تار بودند. به علت علاقه بسیاری که به طراحی داشتم در کنار موسیقی تحصیلاتم را در این زمینه ادامه دادم. از حدود سه سال پیش موسیقی برایم جدی شد به دلیل این که احساس کردم در حق موسیقی ترکی درکشورمان اجحاف می شود. ما خوانندگان فارس بسیاری داریم، اما خوانندگان مطرح ترک زبان ما به اندازه تعداد انگشتان دست هم نمی رسد چون به موسیقی غنی و عظیم آذربایجان کمتر پرداختند. در نهایت در استودیو آوا پندار به مدیریت آقای رضا بیگی شروع به تهیه آلبوم شورسو کردم که جا دارد از ایشان و هم چنین آقای امین پرتوی بسیار تشکر کنم که در روزهای سخت جمع آوری آلبوم کنارم بودند و هستند. شورسو به معنی آب شور و کنایه از دریاچه ارومیه است، به دلیل این که شورترین دریاچه دنیا است. این موزیک با محوریت دریاچه ارومیه ساخته شد و مورد توجه رسانه ها قرار گرفت و در سایت های موسیقی کشور ما منتشر شده بود به طوری که اعلام شد بار دیگر دریاچه ارومیه به دغدغه موسیقی تبدیل شد. به نظرم موسیقی تاثیرگذارترین و سریع ترین راه برای ارتباط برقرار کردن انسان ها و زبان واحد مردم دنیا است. باعث افتخارم است که شعر موزیک شورسو را آقای علی محمدی اقدم شاعر بزرگ ترک سروده و ایشان. اشعار ترکی خود را به شکل اختصاصی برای بنده می سورایند. هم چنین او در این البوم در ساخت دو آهنگ همراهم بوده و درقطعه حیدر بابا نیز صدای زیبای ایشان دکلمه کار قرار گرفته است. در نهایت آلبوم شورسو توانست مجوز خود را از ارشاد و صدا و سیما دریافت کند
یکی از دلایل اشتیاق به اجرای آهنگ ترکی اصالت شما و علاقه به خطه آذربایجان است!
من مقیم تهران هستم ولی اصالتا اهل آذربایجان غربی هستم. پدرم فارس و مادرم ترک زبان است و من نیز بزرگ شده آن جا هستم. عمیقا به عنوان یک انسان دو رگه به موسقی غنی آذربایجان علاقه مند بوده و افتخار من است که می توانم به زبان ترکی صحبت کنم
به نظر شما چرا موسیقی محلی و اقوامی تا این اندازه مهجور واقع شده است؟
به نظرمن این امر حاصل کم لطفی رسانه ها است. چندی پیش در صدا و سیما و شبکه یک (برنامه خانواده یک) من را دعوت کردند که برنامه ای با محوریت محیط زیست بود. در آن برنامه موزیک دریاچه ارومیه را که کار ملی است و در یونسکو مطرح شد اجرا کردم که از افتخارات بنده است. مگر چند آهنگ از اقوام در صدا و سیما پخش می شود؟ در حالی که نقش رسانه ها بسیار پر رنگ است. همه خواننده ها وقتی می خواهند دیده شوند آهنگ فولکور قدیم زبان خود را می خوانند و تم جدید را بر روی آن می گذارند. ترک زبان ها تمایل به آهنگ و خواننده های استانبولی دارند به دلیل این که زبان استانبولی را متوجه می شوند، علاوه بر این واقعا موزیک غنی دارند و کسی نمی تواند این موضوع را انکار کند، چون سطح موسیقی بالایی دارند. سوالم این است که این همه تیتراژ برای سریال ها خوانده می شود چرا کسی آهنگ ترکی نمی خواند؟ حتی بسیاری از فارسی زبانان هم به موسیقی ترکی علاقه مند هستند، چرا نباید از میان ۸۰ میلیون نفر جمعیت ایران به اندازه انگشتان دست خواننده مطرح ترک زبان داشته باشیم؟! پاسخ این است که چون حمایت نمی شوند و من با همه محدودیت هایی که در کشورمان برای موسیقی اقوام وجود دارد این راه را انتخاب کردم چون واقعا ساخت آهنگ ترکی آسان نیست . خدا راشکر می کنم موزیک هایی که تا به امروز ساختم برای هم زبان هایم خوشایند بوده است.
به نظر می رسد آهنگسازان و اهالی موسیقی مانند گذشته به دنبال انتشار آلبوم موسیقی نیستند و تلاش می کنند تا قطعاتی را با فاصله نشر دهند و طرفداران نیز بیشتر استقبال می کنند!
این هم یکی دیگر از مشکلات موسیقی در کشور ما است در حالی که ساخت یک آهنگ بسیار مشکل است. علاوه بر این سرودن اشعار ترکی بسیار نیز کار سختی است، یعنی هرکسی این قابلیت را ندارد. کار تنظیم آهنگ و نوازنده هزینه بر و زمان بر است، اما واقعیت این است که مراحل ساخت یک اثر زیبا طاقت فرسا است و شنوندگان عزیز تنها خروجی کار را می شنوند که در اینترنت هم وجود دارد. بنابراین هنرمندان مجبورند این کار را انجام دهند ، چون حمایتی در این زمینه وجود ندارد، مگر تعداد محدودی که دستشان به جایی در این زمینه می رسد. من هم تمایل به انتشار تک آهنگ در فواصل زمانی مختلف دارم، چون کسی آلبوم را تهیه نمی کند، مگر آن که تعدادی از افراد آلبوم را برای هدیه دادن بخرند وگرنه آن قدر کانال های موزیک در اینترنت موجود است که که برای جذب مخاطب آثار هنرمندان را در آن قرار می دهند و جز این هم راهی برای پخش اثار هنرمندان وجود ندارد.
تاکنون اجرای کنسرت در شهرهای مختلف کشور و حتی کشورهای خارجی داشتید؟
چون عمده درآمد من از طراحی و تدریس بود و از موسیقی درآمدی نداشتم. با دوستانم کنسرت های خیریه ای برگزار می کردیم که به مردم زلزله زده آذربایجان هم کمکی کرده باشیم. اکنون عمیقا بر روی صدایم کار می کنم و قصد دارم کنسرت ها را در ایران و از آذربایجان آغاز کنم و تور شورسو را به عنوان نماینده و سفیر احیای دریاچه ارومیه شروع کرده تا این صدا را به گوش همه مردم ایران برسانم و یک صدا با مردم آهنگ شورسو را بخوانیم و از دریاچه حمایت کنیم.
آیا لزوما بهتر است که آهنگسازان خودشان قطعات را اجرا کنند؟
در آلبومی که آماده کردم سازهای بادی را خود می نوازم و وقتی ملودی و موزیک را خود می سازید با آن عجین می شوید. به نظرم این موضوع به شعر بستگی دارد و در موسیقی امروز شعر نقش عمده ای دارد، چون مخاطب وقتی نتوانید ارتباطی با شعر پیدا کنید، قاعدتا تمایل ندارید تا دوباره آن را گوش کنید. همیشه خاطره انگیز ترین آهنگ ها زیباترین شعرها را داشتند، به همین دلیل من و آقای رضا بیگی که استاد صدا برداری هستند، حساسیت بسیاری بر روی شعر داریم. وقتی قرار است آهنگی را بسازم اول شعر را حفظ و با آن ارتباط برقرار می کنم که البته هر آهنگسازی این گونه عمل می کند. سپس براساس معانی شعر و احساسی که ایجاد می کند ملودی را می سازم، وقتی این گونه آهنگ را بسازید دیگر به واژه ها فکر نمی کنید و با احساسات می خوانید و اگر آهنگساز قابلیت خوانندگی هم داشته باشد بسیار زیبا می شود، چون بعضی صرفا تنظیم کننده موسیقی هستند ولی به خوانندگی هم مشغول هستند و شاید نتواند آن گونه که باید به دل بشیند، اما موزیک فردی که خودش خواننده است و ملودی هم می سازد بسیار به دل شنونده می نشیند
با توجه به این که طرفداران آذری زبان فراوانی دارید که مشتاق انتشار موزیک جدید از شما هستند. آیا به این فکر کردید تا دایره مخاطبانتان را گشترش دهید و برای فارسی زبانان هم موزیک بسازید؟
واقعیت این است که به اندازه کافی خواننده فارسی زبان داریم و فقط کسی می تواند در بازار کنونی ماندگار بماند که بتواند خلاقیتی در این زمینه انجام دهد. ۶۰ درصد ایران ترک زبان هستند و در واقع من با مخاطب ۴۰ میلیونی مواجه هستم، زمانی که آهنگ دریاچه ارومیه انتشار یافت از بسیاری کشورها مردم دوست داشتنی ترک زبان پیام های پرمهرشان را برایم ارسال کردن آهنگ شورسو یک اثر در سطح ملی است و فقط بحث یک آهنگ نبود بلکه حرف دل دریاچه است. من موسیقی ترکی را ادامه خواهم داد، چون واقعا زیبا است و بسیاری از فارسی زبانان نیز آهنگ ترکی گوش می دهند. قصد دارم تا این موسیقی را به معنای واقعی در ایران معرفی کنم چون موسیقی ترکی بسیار زیبا و تاثیرگذار است. . همه تلاشم این است که بتوانم به بهترین نحو آن را اجرا نمایم
ترانه ها و سبک موزیک شما به چه شکل است ؟ چه خلاقیتی در کار رعایت می کنید تا کارتان شکل تازه ای به خود گیرد؟!
موسیقی ترکی بسیار عاشقانه است و۸۰ درصد موسیقی های فولکور و قدیمی ترکی مضامین بسیار عاشقانه با کلید واژه های خاص دارد. ترانه های من نیز عاشقانه است، آهنگ های ترکی به گونه ای است که اگر به فارسی ترجمه شود زیبایی واقعی کلام را از دست می دهد. تلاش کردم تا موسیقی را به شکل امروزی کار کنم، چون موسیقی مانند ویترین احتیاج به رنگ آمیزی دارد و بدون تعصب می خواستم تا رنگ و بوی جدیدتر به کار دهم مثلا از ساز بادی در بیشتر کارها استفاده کردم، حتی در اجرایی که در جام جم داشتم و بازخوردهایی که از مردم گرفتم متوجه شدم بسیاری ساز کلارینت را نمی شناسند و از ساز خوششان آمده بود. به هر حال قصدم این است موزیک ها با رنگ و بوی امروزی وحفظ ریشه های ترکی باشد، حرف خودم بوده و کپی کاری نباشد . حتی یک آهنگ بابا کرم ترکی را خواندم که همه می گفتند مگر بابا کرم ترکی هم وجود دارد؟! و این موزیک بیشتر از همه دانلود و شنیده شد. یک آلبوم بی کلام هم دارم که به زودی از طریق کمپانی خارجی آن را نشر می دهم. یک آهنگ هم برای تیم تراکتور خوانده بودم که سمبل ترک ها است و شعر زیبایی داشت که استاد اقدم سروده بود و بسیار مورد توجه قرار گرفت
به نظر شما آیا توانستید در شلوغی موسیقی جایگاه خود را پیدا کنید؟
در حال حاضر دیده شدن به ویژه با وجود فضای مجازی به راحتی صورت می گیرد مهم این است که چگونه دیده شوید و باید از راه درست مطرح شد و کار کرد. همیشه فکر می کنم مثلا آهنگ سورشو که در سطح ملی کارکردم تا سالیان سال از من باقی می ماند. همیشه تلاش کردم تا کار درست را انجام دهم که قاعدتا سخت تر است ولی راهی که طی می شود صحیح تر است. آقای رضا بیگی دوست عزیزم صدابردار حرفه ای و مسترینگ کار علاوه بر همکار مانند برادر بزرگتر به گردن من حق دارند، ایشان هم به انجام کار درست اعتقاد دارد و به عنوان ناظر کیفی همیشه کار را به شکل صحیح نشر می دهد. گاهی پیش می آید پس از حادثه ای نظیر پلاسکو عده ای فردای روز واقعه آهنگی را تهیه و توزیع می کنند که هدف این کار را با این سرعت متوجه نمی شوم. مگر می توان با این سرعت شعر سرود و آهنگ ساخت. سعی کردم از این فضاها و حتی فضای مجازی دور باشم و صرفا جهت پخش آثارم از آن استفاده کنم. تمام سعی ام این بوده که از حاشیه ها دوری کنم
عده ای شما را با محسون خواننده ترکی مقایسه می کنند. نظرتان چیست؟
من علاقه ای به تقلید ندارم و چون تن صدایم شبیه کسی است نمی توان کاری کرد در اینستا گرام عده ای به دلیل شباهت ظاهر و تن صدا با خواننده ترک مقایسه می کنند که نظر لطفشان است. این مقایسه ها به دلیل شباهت میان هنرمندان همیشه از سوی مخاطبین انجام می شود، همه تلاشم راخواهم کرد تا سبک خود را ماندگار کنم
فکر می کنید می توانید با خواننده های ترکی دیگر رقابت کنید؟
رقیب من خواننده های داخل نیستند و خواننده های ترکیه ای هستند و افرادی که در کشورشان دانشگاه ملی موسیقی دارند. به هر حال زمینه کاری من متفاوت است، چون آن ها موسیقی ترکیه ای و من موسیقی آذری کار می کنم و ریشه ها و نوع این دو موسیقی با هم تفاوت دارد، ولی تلاش می کنم با کسی مقایسه نشوم. در حال حاضر نزد استاد و پدرام بلورچی برای کلاس صداسازی می روم که ایشان نیز هرکسی را به شاگردی قبول نمی کند و به من لطف دارد. تمایل دارم به معنای واقعی هنرمند باشم و نه کسی که صرفا دلش می خواسته دیده شود، کار باید از خاستگاه وجود انسان بلند شود تا به دل مخاطب بنشیند و من هر روز چندین ساعت تمرین ساز وخوانندگی می کنم ،چون حرفه من است و برای طراحی و موسیقی به یک اندازه وقت می گذارم. تلاش می کنم تا کار را درست انجام دهم و تصویر موفق و شایسته ای از ادبیات زیبای ترکی ارائه دهم
با وجود فعالیت در موسیقی اما به شاخه های دیگر هنری مانند عکاسی و طراحی علاقه مند هستید و در سن کم مولف کتاب اتوکد ۱۰ بودید. دراین باره توضیح دهید؟
زندگی من پر از فراز و نشیب بوده است. در حال حاضر جوان ترین مولف ایران هستم که هدفم این بود که همه عمرم را زندگی کرده باشم. به عقیده من اگر انسان درست فکر کند می تواند صحیح عمل کند. همه رشته هایی که فعالیت داشتم به یک نقطه مشترک می رسید و آن هنر بود. من نقاش حرفه ای هستم و کارم طراحی است، به نظرم هنر ایرانی ریشه در شعر ایرانی دارد. کار نوازندگی ساز های بادی را هم انجام می دهم و و همه کتاب هایم مانند عکاسی، طراحی، دکوراسیون، اتوکد و… هنری بوده است. در ۱۳ سالگی اولین کتابم چاپ شد که پس از آن به تهران آمدم و در ۲۲ سالگی بزرگترین نشر کتاب در تهران به شکل انحصاری کتاب تری دی مکس را چاپ کرد و پرفروش ترین کتابم شد که در طول یک سال ۱۵ بار تجدید چاپ شد و تیراژ آن به سی هزار رسید. پس از تدریس در دانشگاه ترجیح دادم تا مسیرم را به سمت کار هنری تغییر بدهم و از ادامه تدریس انصراف دادم. در جشنواره خوارزمی مقام دوم را کسب کردم و در جشنواره ما می توانیم از بین سه هزار نفر کتابم مقام اول را کسب کرد. ۵ سال مدیر گروه انیمیشن در مجتمع فنی تهران و ۳ بار عنوان استاد نمونه دپارتمان فنی و مهندسی و هنر را دریافت کردم
درباره طراحی آموزش گیم که جزء نخستین طراحان در ایران بودید بگویید!
برای اولین بار در ایران دوره های طراحی گیم را راه اندازی کردم، چون کارم طراحی بود و گیم هم طراحی محیط دارد. اولین دوره طراحی گیم را در مجتمع فنی تهران آغاز کردیم و از کار نتیجه گرفتیم. به دلیل این که ۳ سال پیش برای همیشه از تدریس دانشگاه استعفا دادم، نمی دانم بازی های رایانه ای چه سرنوشتی پیدا کرده است، اما می خواهم به شکل جدی طراحی و موسیقی را دنبال کنم
دورنمای کاری خود را در زمینه موسیقی چگونه می بینید؟
به نوازنده و خواننده حرفه ای تر از این تبدیل شوم. اگر انسان ها برای بهتر شدن تلاش نکنند ماندگار نخواهند شد. تا زمانی که زنده هستم تلاشم را برای بهتر شدن انجام خواهم داد و صدای دریاچه ارومیه را به گوش همه خواهم رساند چون بزرگ شده دریاچه ارومیه هستم و شاهد آبی بی کران آن بودم و در آن شنا کردم این دریاچه با زندگی مردم آذربایجان ارتباط تنگاتنگ دارد و در حال حاضر این اکوسیستم نابود شده است. امیدوارم مسئولین کمی بیشتر برای احیای این اکو سیستم تلاش کنند، چون فقط دریاچه نیست و هر اتفاقی که در کشور بیفتد ناخودآگاه بر روی بقیه مسائل تاثیر می گذارد
تاریخ گفتگو: دی۹۶